2009 : Duurzaam ontwikkelen van winkels, horeca en vermaak

Brood@Spelen middag 2009 : Duurzaam ontwikkelen van winkels, horeca en vermaak

Op 27 mei organiseerde Paul Rodenburg van B@S Consultants voor al weer de 10e keer de Brood@Spelen middag. Op dit lustrumcongres in het Jacobi Theater te Utrecht gaven drie sprekers hun visie op het onderwerp ‘duurzaam ontwikkelen’. Hoe ver zijn we hier mee? Leeft het echt of is het maar een hype?

Volgens spreker Jan Oosterman (DHV) is het óók een hype, getuige het explosief gestegen aantal hits op de zoekmachines van internet. Eigenlijk is het een reeks van hypes, want de betekenis van duurzaamheid schijnt door de jaren heen steeds te veranderen. Oosterman belichte dan ook enkele veelgehoorde begrippen, zoals Cradle to Cradle, duurzaam ondernemen, duurzaam omgaan met energie en ook met mensen. Het is ook een gevoelig onderwerp, want de mens ervaart duurzaam gekoppeld aan zuinigheid als onprettig.
Hoe staat het met duurzaamheid en winkels? Zijn bijvoorbeeld schaalvergroting en goed bereikbare locaties een voorbeeld van duurzaam ontwikkelen? Dan blijkt dat de medaille twee kanten heeft, want ja, dit is duurzaam omdat het efficiënt is t.a.v. autoverkeer en tijd (combinatiebezoek), maar nee, dit is niet duurzaam omdat de binnenstad er onder lijdt.
En E-shopping dan? Of flyeren via Bluetooth en mobiele telefoons? Ja, dat is duurzaam, want de consument gebruikt minder energie om naar een fysieke winkel te gaan en er hoeven geen folders gedrukt te worden en nee, want de datacenters die ons internetverkeer regelen schijnen energieslurpende monsters te zijn.
Ten aanzien van winkelcentra noemt Oosterman een paar concrete voorbeelden: Almere Poort wordt een 8000m2 groot winkelcentrum dat veel duurzame elementen bevat. Het ontwerp van de Tilburg Mall schijnt ook duurzaam te zijn, maar komt er dus niet (is dit duurzaam…?). En in het recente verleden is bij de ontwikkeling van het winkelcentrum in het stadje Panningen ook veel rekening met duurzaamheid gehouden.
Op dit moment is duurzaamheid nog volop in ontwikkeling en bestaat het vooral uit a) besparen op energie; b) gevoel voor de omgeving en c) de extra beloning die voor de consument gevonden moet worden, wil deze het leuk blijven vinden.

Spreker Erik Röling (AM Commercieel Vastgoed) laat de eerder genoemde twee kanten van de medaille ook nog even zien. Voorbeelden van mooie oude grachtenpanden, krotten, de skyline van Dubai en mijnbouw kunnen zowel als duurzaam als niet-duurzaam betiteld worden: het ligt helemaal aan het standpunt. Het gebouw waarin AM en zuster IPMMC gevestigd zijn is in elk geval duurzaam ontworpen. Hij stelt dat het huidige beleid rondom duurzaamheid voornamelijk energiegestuurd is via de EPN (Energie Prestatie Norm). In het lenteakkoord tussen VROM, Neprom, NVB en Bouwend Nederland spreken partijen een 50% energiereductie in 2017 t.o.v. 2007 af. Maar volgens Röling is dit nog niet zo gemakkelijk uitvoerbaar, omdat sommige regels strijdig zijn. Duurzaamheid is een containerbegrip geworden. In essentie komt het volgens hem hier op neer: duurzaam ontwikkelen = meer investeren om minder te betalen.

Imke van Deventer (Buhren & Van Deventer: ‘linking people to their environment’) zit vanuit haar werk veel meer op de gevoelskant van de materie. ‘Een beter milieu begint bij een goed huwelijk’, is haar opening. Bedoeld wordt dat singles slecht zijn voor het milieu in termen van extra woningen, auto’s, enz. Volgens Van Deventer zit de mensheid in een fase van ‘rehab’. Maar dat impliceert gedragsverandering en dat is een van de moeilijkste dingen die er is. Volgens haar is het zo dat het gedrag van aanbieders en overheid bepaalt of de consument reageert. Belangrijk is ook dat gedragsverandering beter werkt als er beloond in plaats van gestraft wordt. Van Deventer neemt toch ook het woord ‘hype’ in de mond en verwacht dat de hele duurzaamheidshype binnenkort op orkaansterkte komt. Maar gaan we dit als een leerproces ervaren of leggen we alles naast ons neer? Terug naar het gevoel: Van Deventer maakt het niet uit hoe de technici het allemaal oplossen, als de omgeving maar leefbaarder wordt en de mens er zich uiteindelijk plezierig bij voelt.

Organisator Paul Rodenburg (B@S Consultants) over het thema: ‘Het gehele denken gaat om het woord ‘CO2-neutraal’ en dan kom je toch op de techniek uit. In de wereld van winkels, winkelcentra en horeca worden natuurlijk al geruime tijd initiatieven ontplooit. Maar het mooiste voorbeeld vind ik nog steeds het Colloseum te Rome, dat na al die eeuwen nog steeds staat en een functie heeft. Bijzonder is dat de ‘Club van Rome’ al meer dan 30 jaar met het thema bezig is en dat het pas nu echt gaat spelen. De tijd maakt het dan ook noodzakelijk er wat mee te gaan doen: Juist in tijden van crisis is de noodzaak en bij een aantal partijen zeker ook de bereidheid om te innoveren hoog. Maar lastig is het wel, want de mens is als winkelconsument de laatste jaren wel heel op gemak ingesteld geraakt en zal ook in de toekomst op (duurzaam) comfort gericht blijven.

deelnemers : ……

Een verslag van Marjolein van Zanten